15 tiêu chuẩn “vàng” đánh giá một ca điều trị chỉnh nha thành công
Nguyên tắc số 1: Độ nghiêng ngoài trong răng cửa dưới
Răng cửa dưới trong trường hợp điều trị chỉnh nha không nhổ răng không được nghiêng ngoài hay nghiêng trong quá 3 độ. 3 độ nghiêng tương ứng với khoảng 1mm. Trường hợp cần nới rộng hoặc kéo lùi răng cửa dưới hơn 1mm trong chỉnh nha không nhổ răng, cần phải sử dụng mắc cài có độ torque về phía lưỡi hay phía môi để đảm bảo độ nghiêng răng cửa không thay đổi quá 3 độ. Khi sử dụng mắc cài torque môi hay torque lưỡi thông thường phải kết hợp thủ thuật cắt xương vỏ. Ngoài ra khi nới ra trước còn phải đánh giá cẩn thận dạng sinh học nướu. Nếu nướu mỏng quá sẽ có nguy cơ tụt nướu.
Những trường hợp cắn sâu, nhất là khớp cắn hạng II chi 2, răng cửa dưới thường nghiêng trong. Lúc này răng cửa dưới nên được nới rộng ra trước.
Trường hợp bệnh nhân hô xương ổ răng 2 hàm, cửa dưới nghiêng nhiều ra trước nên được kéo lui. Thông thường chỉnh nha trong trường hợp này đa số là phải nhổ răng và có thể kéo lùi răng cửa dưới nghiêng trong lớn hơn 3 độ.
Nguyên tắc 2
Mặt phẳng hàm dưới càng ít thay đổi càng tốt, ngoại trừ trường hợp tương quan xương đóng. Trường hợp tương quan xương mở, việc kiểm soát mặt phẳng hàm dưới rất quan trọng nhất là những trường hợp hạng II với tương quan xương mở, khi kéo lui răng cối sẽ làm thay đổi mặt phẳng hàm dưới.
Nguyên tắc 3
Độ nghiêng ngoài trong răng cửa trên phải đảm bảo hướng dẫn răng trước. Góc nghiêng răng cửa còn tùy thuộc vào tương quan xương đóng hay mở. Nhưng trong mọi trường hợp, độ nghiêng ngoài trong phải đảm bảo nhả khớp răng cối trong vận động ra trước.
Nguyên tắc 4
Góc trục răng cửa lý tưởng nhất khoảng 125-134 độ. Ở ngoài châu Á, góc trục răng cửa khoảng 120-130 độ.
Nguyên tắc 5
Tương quan xương chiều trước sau hạng I là lý tưởng nhất, với góc ANB 1-3 độ. Với khớp cắn hạng II, tương quan xương có thể đạt được hạng I bằng cách kìm hãm tăng trưởng hàm trên hoặc kích thích phát triển hàm dưới. Với tương quan xương hạng III, nếu nguyên nhân do kém phát triển hàm trên có thể sử dụng biện pháp kích thích tăng trưởng hàm trên. Nhưng nếu nguyên nhân là do quá phát hàm dưới thì giải pháp chỉnh nha đơn thuần không giải quyết được. Những trường hợp này, phải chấp nhận điều trị ngụy trang hoặc phải điều trị phẫu thuật.
Nguyên tắc 6: Thẩm mỹ mặt nhìn nghiêng
Đường H đi từ Pog’ tiếp tuyến môi trên nên chạm nhẹ môi dưới và chìa đôi chân mũi. Thẩm mỹ mặt nhìn nghiêng theo tiêu chuẩn này thực sự không áp dụng được trên người Việt Nam, do đặc điểm giải phẫu chủng tộc Việt có nhiều khác biệt so với phương Tây.
Nguyên tắc 7
Độ rộng gian răng nanh hàm dưới cần được duy trì và nếu nới rộng thì không quá 1mm. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh nới rộng vùng răng nanh dưới sẽ dễ gây tái phát nhất.
Nguyên tắc 8
Độ rộng gian răng cối hàm trên (tính từ mặt trong răng cối thứ nhất hàm trên) khoảng 34-38mm là tốt nhất. Trường hợp độ rộng gian răng cối hàm trên nhỏ hơn khoảng cách gọi là hẹp hàm trên và cần điều trị nới rộng hàm.
Nguyên tắc 9
Hình dạng cung răng lý tưởng và ổn định nhất khi có dạng ovoid.
Nguyên tắc 10
Đường cong Spee càng phẳng càng ổn định. Làm phẳng đường cong Spee là mục tiêu quan trọng trong điều trị chỉnh nha. Đường cong Spee có thể làm phẳng bằng cách làm lún răng cửa dưới tương đối (trồi răng cối) hoặc tuyệt đối. Lún tương đối răng cửa dưới thường thực hiện ở trẻ em và lún tuyệt đối thường thực hiện ở người trưởng thành.
Nguyên tắc 11
Khớp cắn chức năng là khớp cắn ổn định nhất sau điều trị. Khớp cắn chức năng bao gồm các yêu cầu sau:
* Tương quan hạng I răng nanh
* Tương quan cắn phủ và cắn chìa bình thường
* Hướng dẫn răng trước
* Chức năng răng nanh
* Tương quan tâm trùng cắn khít trung tâm
Theo quan điểm khớp cắn, tương quan tâm không nhất thiết phải trùng với cắn khít trung tâm.
Nguyên tắc 12
Vị trí chân răng sau điều trị chỉnh nha cần đạt được:
- Với các răng trước, chân răng nên phân kỳ trên cả hai hàm.
- Trường hợp cắn sâu, sau điều trị răng 6 dưới nên được dựng trục.
- Các chân răng song song vùng nhổ răng.
Nguyên tắc 13
Mô nha chu phải khỏe mạnh, không tiêu xương, không tụt nướu sau điều trị chỉnh nha. Để tránh những biến chứng tổn hại mô nha chu, cần lưu ý việc sử dụng lực nhẹ và tránh những di chuyển răng tăng khả năng gây tổn hại mô nha chu như nới rộng răng ra trước.
Nguyên tắc 14
Khớp thái dương hàm ổn định, không bị quá tải và không bị ép sau chỉnh nha. Những trường hợp có vấn đề về khớp thái dương hàm khi điều trị chỉnh nha cần tham vấn các chuyên gia khớp thái dương hàm và phải cần được đánh giá trước trong và sau điều trị chỉnh nha.
Nguyên tắc 15: Thẩm mỹ mặt và thẩm mỹ nụ cười
Thẩm mỹ mặt và thẩm mỹ nụ cười là tiêu chí quan trọng trong đánh giá điều trị chỉnh nha thành công. Sau điều trị chỉnh nha, những yếu tố sau phải đạt được:
- Đường giữa không bị lệch
- Răng ở vị trí thẩm mỹ
- Đường cười cân bằng
- Cung cười cân bằng
- Không bị tam giác đen hành lang má.
Tìm hiểu thêm:
