Biến chứng do mọc răng khôn hàm dưới: Biểu hiện lâm sàng & hướng điều trị

Răng khôn mọc lệch là tình trạng mọc bất thường về trục, hướng, vị trí của răng khôn, làm cho răng không có chức năng ăn nhai và gây ra rất nhiều biến chứng. Dưới đây là 15 biến chứng thường gặp và hướng điều trị, mời quý bác sĩ cùng ARRASMILE nghiên cứu!

1. Túi viêm quanh thân răng

Thường gặp trong trường hợp răng khôn mọc thẳng nhưng thiếu chỗ theo chiều trước sau hoặc lệch phía dưới, phía má. Túi viêm thường được hình thành ở phía xa răng khôn khi thiếu chiều rộng để mọc.

Điều trị: Tùy theo tình trạng mọc của răng 8 và sự tương quan của răng 8 với khoảng còn lại sau hàm. Nếu tiên lượng khả năng răng 8 có thể bảo tồn thì cần bơm rửa, vệ sinh tại chỗ, tránh ứ đọng thức ăn, chấm thuốc giảm viêm tại chỗ. Nếu răng khôn mọc thẳng nhưng thiếu chỗ, lệch má, lưỡi nhiều có chỉ định nhổ bỏ để loại bỏ ổ viêm nhiễm tại chỗ.

2. Biến chứng niêm mạc

Tổn thương có thể khu trú viêm lợi, miệng loét, nhưng có thể lan rộng nửa hàm dưới cùng bên răng số 8.

3. Viêm mô tế bào quanh xương hàm

– Viêm cấp tính: Giai đoạn này biểu hiện bằng hiện tượng sưng làm đầy các rãnh, xóa mờ gờ xương, giới hạn không rõ. Da căng, đỏ, đau, cử động của các cơ bám da hoặc lưỡi hạn chế. Mật độ ở chỗ sưng chắc, nhiệt đô tăng, bệnh nhân có cảm giác như mạch đập, niêm mạc phù nề căng bong.

– VMTB hoại thư (viêm tấy lan tỏa): không có giới hạn giữa tổ chức lành và hoại tử; thể này ít gặp, bệnh cảnh lâm sàng nghiêm trọng, biểu hiện nhiễm độc nhiễm khuẩn, thể trạng suy nhược, sốt cao, mạch nhanh, vật vã. Tại chỗ sưng nề, có thể tràn khí dưới da, rạch hoặc chọc dò có dịch mủ màu nâu, thối.

– VMTB mạn tính: Toàn thân bình thường, niêm mạc tại chỗ chắc, xơ, không đều xen kẽ với những điểm mềm, dính vào xương. Có thể có dò ra ngoài da hoặc niêm mạc.

4. Biến chứng hạch

Toàn bộ bạch huyết vùng hàm và hậu hàm đổ về phía hạch dưới góc hàm, ít khi đổ vào hạch dưới hàm. Khi có biến chứng viêm nhiễm do răng số 8 có thể gây biến chứng viêm hạch xung huyết bán cấp hay mạn tính, viêm hạch mủ.

5. Biến chứng phản xạ

Vùng mặt do nhiều dây thần kinh chi phối nên dễ gặp các biến chứng như đau khu trú dây thần kinh răng hàm dưới, đau khu trú ở 1 hay 2 nhánh thần kinh răng hàm trên hay làm giảm cảm giác tủy nửa cung hàm. Gây rối loạn thần kinh giao cảm, biểu hiện đau, phù ở một bên mặt, quanh ổ mắt.

Có thể gây đau dây thần kinh V, thậm chí gây liệt mặt. Trên lâm sàng gặp một số trường hợp đau dây thần kinh V dữ dội thành cơn trong ngày, kéo dài nhiều tháng do túi viêm răng 8 hay răng 8 mọc ngầm gây đau ½ mặt. Các biểu hiện đau giống như đau dây thần kinh V chưa rõ nguyên nhân, có trường hợp bệnh nhân đau đầu giống như viêm xoang sau.

Điều trị: cắt lợi trùm đối với trường hợp răng khôn đủ chỗ mọc có lợi trùm, nếu không khỏi cần nhổ bỏ răng 8 để loại trừ ổ nhiễm mạn tính.

6. Biến chứng tại răng 7

Những trường hợp răng số 8 mọc lệch gần và luôn ép vào mặt xa răng 7 liên tục gây tiêu một phần hay toàn bộ xương mặt xa răng 7.

Răng số 8 mọc lệch hay mọc chồi (do không có răng 8 đối diện) gây dắt thức ăn, dẫn tới sâu răng 7 và mặt nhai răng 8.

Điều trị: Để phòng những biến chứng ảnh hưởng đến răng 7, cần nhổ sớm răng 8 mọc lệch hay trồi cao so với răng 7 khi không có răng 8 đối diện.

7. Gây sai lạc khớp cắn

Gây sai lạc khớp cắn do răng 8 xô đẩy các răng khác ở phía trước.

Răng 8 lệch gần 45-90 độ có thể gây trồi răng 7, gây sưng đau và lung lay nhiều, tiêu xương và dẫn tới phải nhổ bỏ răng 7.

Điều trị: cần nhổ sớm răng 8 mọc lệch ngầm, tránh xô lệch các răng phía trước.

8. Gây loét niêm mạc

Niêm mạc má bị loét xơ chai do răng số 8 mọc lệch ra phía má nên khi ăn nhai gây chấn thương. Một số trường hợp có kèm theo sự lệch lạc răng 8 hàm trên ra ngoài má, khi ăn nhai dẫn đến làm loét niêm mạc má hay niêm mạc lợi phủ trên răng số 8 dưới.

9. Gây viêm họng mạn tính

Do dịch mủ từ túi viêm thường xuyên thấm xuống họng.

Điều này cũng được chứng minh trên lâm sàng là sau khi loại bỏ răng số 8 hoặc túi viêm quanh thân răng, bệnh nhân không bị viêm họng như mọi khi.

10. Viêm nhiễm

Do viêm mủ quanh thân răng và đọng lại trong túi quanh thân răng hay do nhiễm trùng lan theo chân răng khôn, gây viêm xương tủy hàm, viêm niêm mạc dạ dày, viêm xương màng xương.

Đôi khi gặp viêm túi quanh thân răng, mủ thoát ra theo gờ đường chéo ngoài tạo đường rò ngang chân răng số 4, 5 hàm dưới. Nếu không khám kỹ có thể nhầm cho rằng lỗ rò mủ là do tổn thương mạn tính từ cuống răng 4 hoặc răng 5, lỗ rò này không còn khi loại bỏ túi viêm quanh thân răng 8.

Có trường hợp áp xe thành bên hầu và quanh amidan do răng 8 hàm dưới với tình trạng nhiễm trùng nặng nề và sốt cao, đau họng, bệnh nhân được vào khoa Tai Mũi Họng chích mủ kết hợp kháng sinh, giảm phù nề nhưng không khỏi. Bệnh khỏi hoàn toàn sau khi tiến hành nhổ bỏ răng 48. Điều đó chứng tỏ biến chứng trên là do răng 8 hàm dưới.

11. Gây biến chứng bệnh lý ở xa

Gây biến chứng bệnh lý ở xa như sốt kéo dài, viêm nội tâm mạc, viêm khớp… do ổ nhiễm tại túi quanh răng 8 hay răng 8 ngầm.

12. Gây rối loạn đau vùng khớp thái dương hàm

Khi răng 8 mọc lệch làm lợi phủ trên răng đẩy trồi cao theo, khi đó làm cho bệnh nhân cắn chạm phần lợi trùm, tầm cắn nâng cao hơn gây mỏi khớp, đau vùng khớp đôi khi thấy đau ½ đầu cùng bên.

Một số trường hợp có biểu hiện đau vùng khớp thái dương hàm một bên kéo dài, được chẩn đoán và điều trị như viêm khớp thái dương hàm nhưng không có kết quả, bác sĩ cho chụp phim Panorama kiểm tra thấy có răng 8 trên hoặc răng 8 dưới ngầm, sau khi tiến hành phẫu thuật lấy răng 8 ngầm bệnh nhân hết triệu chứng đau vùng khớp.

Điều này có thể giải thích là các nhóm cơ nâng hàm có phản ứng cơ do kích thích từ ổ nhiễm vùng răng 8 ngầm, dẫn đến biểu hiện đau vùng khớp thái dương và khó há miệng.

Những trường hợp này thường có chỉ định nhổ bỏ răng 8 và biểu hiện đau vùng khớp thái dương thuyên giảm rõ rệt.

13. Cản trở mọc răng vĩnh viễn

Việc cản trở mọc răng vĩnh viễn gây ảnh hưởng tới chức năng và thẩm mỹ.

Điều trị: Nhổ bỏ răng 8 và tiến hành kéo chỉnh nha răng vĩnh viễn bị cản trở nếu răng đó không tự mọc về cung.

14. Tham gia vào sự phát triển các tình trạng bệnh lý khác

Sự xuất hiện đồng thời của răng 8 mọc ngầm với các tình trạng bệnh lý khác, ít phổ biến như sự xuất hiện của nang quanh thân răng, u men vùng góc hàm. Tổn thương nang thường phát triển quanh thân răng và biểu hiện trên xquang là vùng mất cản quang với kích thước khác nhau.

Nang có thể rất lớn và có thể đẩy răng khôn ngầm hàm dưới tới bất kỳ vị trí nào của xương hàm dưới.

Điều trị: Phẫu thuật lấy các tổ chức bệnh lý và lấy bỏ cả răng ngầm kèm theo.

15. Gây tiêu chân răng lân cận dẫn tới phá hủy cấu trúc răng đó

Sự tiêu chân răng xuất hiện ở những tiêu chân răng phía sau của hàm trên và hàm dưới, bắt đầu là sự tiêu chân răng phía xa, dần dần phá hủy toàn bộ răng.

Điều trị: Nhổ bỏ răng khôn và điều trị bảo tồn răng bị tiêu chân răng hoặc nhổ bỏ nếu tình trạng tiêu chân răng nặng không phục hồi.

Khám và phát hiện tình trạng bất thường của răng 8 cùng với các biến chứng của nó bác sĩ có thể xác định mức độ nguy cơ gây tai biến và tiên lượng được trước các biến chứng có thể xảy ra, từ đó lập kế hoạch điều trị thích hợp cho mỗi trường hợp: có thể bảo tồn hay phẫu thuật nhổ bỏ răng 8, và khi nhổ thì cần áp dụng theo phương pháp nào cho phù hợp. Chỉ định điều trị kịp thời và chính xác sẽ tránh được các biến chứng và mang lại sự an toàn cho người bệnh.

Tìm hiểu thêm: