Biện pháp khắc phục những vấn đề có thể phát sinh trong quá trình điều trị niềng răng trong suốt

Trong điều trị chỉnh nha, nếu bác sĩ tuân theo triết lý điều trị chu đáo và tỉ mỉ ngay từ lúc bắt đầu cho tới khi kết thúc, tiên lượng cẩn thận và điều chỉnh bất cứ tác dụng phụ nào vào mỗi buổi hẹn thì việc điều trị sẽ tiến triển một cách có kiểm soát, ít hoặc thậm chí không phải sửa khi kết thúc điều trị. Tuy nhiên, kể cả khi đã lên kế hoạch một cách chu đáo nhất, vẫn có thể phát sinh vấn đề trong quá trình điều trị. Hãy cùng ARRASMILE xem những sự cố nào hay gặp nhất và biện pháp khắc phục đi kèm trong bài viết dưới đây!

I. Răng cửa không xoay

Nguyên nhân thường gặp nhất của việc răng cửa không xoay là thiếu khoảng. Dấu hiệu đầu tiên của việc răng cửa không xoay là kiểm tra tiếp xúc bên bằng chỉ tơ nha khoa. Bác sĩ có thể tạo khoảng bằng cách mài kẽ.

Bác sĩ thường bỏ qua khi răng kẹt ít,  hi vọng nó có thể tự xoay được. Tuy nhiên cách tiếp cận này ít thành công và vấn đề lại nặng lên theo thời gian. Do đó theo dõi và điều chỉnh các tiếp xúc chặt ở mỗi buổi hẹn sẽ làm răng di chuyển tốt hơn, giảm số lượng ca cần tinh chỉnh, giảm tổng thời gian điều trị.

I.1 Giải pháp 1 Kìm bấm lúm (Dimple Pliers)

Đã bao giờ bạn gặp trường hợp không thể xoay nốt răng cửa trên hoặc dưới vài độ cuối cùng? Đây là cách tiết kiệm thời gian – thay vì tinh chỉnh toàn bộ ca, sử dụng kìm bấm để tạo ra các lúm nhỏ trên khay, nhằm tăng lực lên răng cần di chuyển.

I.2 Giải pháp 2 Bond Bumps

Có những răng cửa không xoay dù ta đã bấm lún. Nếu bác sĩ chắc chắn không phải do tiếp xúc bên chặt, thì nguyên nhân có thể do lúm không tạo đủ lực để răng xoay. Những trường hợp này trước khi tinh chỉnh thì có thể thử tao “gồ -bump”. Gồ là một miếng composite nhỏ (cùng vật liệu với attachment) dày khoảng 0.5mm gắn lên bề mặt răng để tạo thêm lực.

Ví dụ nếu răng 12 cần xoay thêm ở phía gần để vào trong, tạo một cái gồ composite nhỏ ở phía gần mặt ngoài răng này. Để bệnh nhân đeo khay, điều chỉnh độ cao của gồ sao cho bệnh nhân cảm thấy có lực tì lên răng. Tái khám 1-2 tuần. Kỹ thuật này rất hiệu quả trong việc xoay nốt vài độ cuối cùng, giảm số lượng khay tinh chỉnh cũng như giảm tổng thời gian điều trị.

II. Không di chuyển trong làm trồi tuyệt đối

Làm trồi tuyệt đối răng cửa là một di chuyển rất khó đạt được bằng khay. Phần mềm nhận diện rất tốt trong việc làm trồi tuyệt đối và đặt attachment làm trồi tối ưu nhằm đạt được di chuyển mong muốn.

II.1 Giải pháp 1 IPR- Mài kẽ răng

Nếu răng cửa không trồi, đầu tiên phải xem tiếp xúc với răng bên cạnh. Luôn  nhớ “răng cần khoảng để di chuyển”. Kiểm tra các tiếp xúc chặt bên bằng chỉ tơ nha khoa và cắt kẽ răng làm lỏng tiếp xúc giúp răng có thể trồi.

II.2 Giải pháp 2 Attachment lớn hơn

Nếu tiếp xúc bên không chặt, bạn có thể cân nhắc đặt attachment lớn hơn ở răng đang cần làm trồi để khay “tóm” tốt hơn. Với răng cửa bên, bác sĩ có thể đặt attachment hình chữ nhật dài 4mm, vát phía lợi. Không phải attachment “tối ưu” nhưng bề mặt dài của vát sẽ làm tăng diện tích bề mặt và rất hiệu quả ở những ca “cứng đầu” với răng cửa bên không trồi như mong đợi.

III. Xoay răng hàm nhỏ – Giải pháp Button / kéo chun

Răng hàm nhỏ có hình dạng tròn hơn, do đó ít diện đẩy hơn răng cửa. Vì thế, xoay những răng này bằng khay là một thách thức. Có một vài cách để khắc phục tình trạng này, điều trị tiền chỉnh nha khay bằng button và chun là một trong số đó. Theo cách này, gắn button hoặc mắc cài và kéo chun để xoay răng trước khi đeo khay.

IV. Cắn hở răng sau

Người ta nói một vấn đề có thể xảy ra khi điều trị bằng khay trong suốt là việc đặt khay nhựa giữa hai hàm có thể vô ý dẫn tới đánh lún gây ra cắn hở răng sau (POB). Thực ra không phải như vậy. Nguyên nhân hàng đầu của các ca cắn hở răng sau trong khi đeo khay là do tiếp xúc mạnh ở phía trước. Nếu phát hiện ra điều này và xử lý ngay từ ban đầu khi lên kế hoạch điều trị thì sẽ giảm đáng kể việc xuất hiện cắn hở răng sau.

Tiếp xúc mạnh ở phía trước

Tiếp xúc mạnh, điểm chạm sớm ở phía trước sẽ làm ngăn cản các răng sau chạm khớp là nguyên nhân hàng đầu gây ra cắn hở răng sau trong khi điều trị bằng khay trong suốt. Các nguyên nhân gây ra tiếp xúc mạnh ở phía trước có thể xuất phát từ những trường hợp sau:

IV.1 Không kiểm soát sai lệch chỉ số Bolton

Trong những trường hợp cung răng hàm trên kích thước nhỏ, quá trình điều trị có thể dẫn tới việc răng cửa trên tiếp xúc mạnh với răng cửa dưới. Việc rất quan trọng là ghi nhận sai lệch chỉ số Bolton từ đầu trên kế hoạch điều trị và quyết định phương án điều trị phù hợp. Ví dụ như cắt kẽ hàm dưới hay tạo khoảng ở hàm trên trước khi bắt đầu điều trị.

IV.2 Mất torque răng cửa hàm trên

Trong chỉnh nha, dù là khí cụ cố định hay khay, đều có xu hướng nghiêng răng. Trong trường hợp răng cửa trên đang được đưa vào nhưng lại nghiêng nhiều hơn cần thiết, bác sĩ cần điều trị dự trù trên kế hoạch điều trị trước đó bằng cách tăng torque chân răng vào trong 10-20 độ để tạo lực chống nghiêng, tương tự như sử dụng mắc cài high-torque với khí cụ cố định.

IV.3 Sai khớp cắn hạng III đang tăng trưởng

Ở bệnh nhân thiếu niên với kiểu tăng trưởng sai khớp cắn hạng III, kiểm soát sự tăng trưởng cùng với chun hạng III và/ hoặc cắt kẽ hàm dưới để giảm tiếp xúc mạnh răng cửa. Bác sĩ nên bổ sung thêm hook móc chun loại III trên kế hoạch điều trị phòng trường hợp cần dùng.

* Giải pháp 1 Tạo khay phân đoạn

Trong trường hợp  bệnh nhân nghiến răng nặng, có cắn hở nhẹ khoảng 1mm do răng hàm bị đánh lún không chủ đích. Bác sĩ có thể thấy bệnh nhân không chạm các răng sau, hoặc răng sau tiếp xúc nhẹ khi dùng giấy cắn. Những trường hợp này rất phù hợp với khay phân đoạn (aligner sectioning). Ở 3 khay cuối cùng, cắt khay ở phía xa răng nanh hoặc răng hàm nhỏ thứ nhất để bệnh nhân đeo như bình thường. Trong hầu hết các trường hợp, cắn khớp răng sau sẽ trở về bình thường sau 6 tuần đeo khay như vậy.

* Giải pháp 2 Buttons/ Elastic

Nếu cắt phân đoạn khay nhưng các răng sau vẫn không khít, gắn button lên các răng sau cùng với đeo chun cả ngày sẽ giúp ích trong việc ổn định khớp cắn sau cùng.

Tóm lại lập kế hoạch điều trị tỉ mỉ cũng như điều chỉnh bất cứ tác dụng phụ nào vào mỗi buổi hẹn thì việc điều trị sẽ diễn ra một cách có kiểm soát, giảm việc răng không di chuyển, các vấn đề như cắn hở răng sau sẽ ít gặp hơn. Tuy nhiên nếu có xảy ra bất cứ sự cố nào thì việc bác sĩ phát hiện và điều chỉnh kịp thời sẽ giúp giảm số lượng khay tinh chỉnh và giảm thời gian điều trị.

Tìm hiểu thêm:

• Sai khớp cắn hạng II tiểu loại 2 do răng điều trị như thế nào?
• Viêm quanh Implant – phương án xử trí nào tối ưu nhất cho bệnh nhân?