Phân loại lệch lạc khớp cắn “chuẩn” theo Angle| Phân tích đầy đủ ưu & nhược điểm| ARRASMILE

Lệch lạc khớp cắn là sự lệch lạc của tương quan giữa các răng trên một cung hàm hoặc giữa hai hàm. Lệch lạc khớp cắn được chia thành nhiều loại dựa trên các tiêu chuẩn đưa ra bởi các tác giả khác nhau, trong đó không thể không kể đến phân loại khớp cắn của tác giả Edward H. Angle (năm 1899). Đây là cách phân loại có tính hữu dụng đầu tiên và ngày nay vẫn được ứng dụng nhiều.

Angle coi răng hàm lớn thứ nhất hàm trên là một mốc giải phẫu cố định và là chìa khóa của khớp cắn. Đây là răng vĩnh viễn được hình thành và mọc sớm nhất. Nó cũng là răng vĩnh viễn to nhất của cung răng hàm trên, có vị trí tương đối ổn định so với nền sọ, khi mọc không bị chân răng sữa cản trở và còn được hướng dẫn mọc vào đúng vị trí nhờ vào hệ răng sữa. Hơn 100 năm qua kể từ khi Angle đề nghị cách phân loại này, nó vẫn đang là hệ thống phân loại được sử dụng nhiều nhất vì khá đơn giản, dễ sử dụng và chuyển tải tương đối chính xác thông tin.

Cơ sở của phân loại khớp cắn theo Angle là mối tương quan của răng hàm lớn vĩnh viễn thứ nhất hàm trên và răng hàm lớn vĩnh viễn thứ nhất hàm dưới và sự sắp xếp của các răng liên quan đến đường cắn.

Đường khớp cắn ở hàm trên là một đường cong liên tục đi qua hố trung tâm của mỗi răng hàm và ngang qua gót răng của răng nanh, răng cửa hàm trên. Ở hàm dưới, đường cắn là một đường cong liên tục đi qua các núm ngoài răng hàm  và rìa cắn răng cửa hàm dưới.

Angle xếp sai khớp cắn thành 3 loại chính

Khớp cắn bình thường

Khớp cắn bình thường khi núm ngoài gần của răng hàm lớn thứ nhất hàm trên khớp với rãnh ngoài gần của răng hàm lớn thứ nhất hàm dưới, các răng trên cung hàm sắp xếp theo một đường cắn khớp đều đặn.

Khớp cắn sai loại I

Khớp cắn sai loại I khi núm ngoài gần của răng hàm lớn thứ nhất hàm trên khớp với rãnh ngoài gần của răng hàm lớn thứ nhất hàm dưới (quan hệ răng hàm lớn thứ nhất trung tính), đường cắn khớp không đúng (do các răng trước khấp khểnh, xoay…)

Khớp cắn sai loại II

Khớp cắn sai loại II khi núm ngoài gần của răng hàm lớn thứ nhất hàm trên ở về phía gần so với rãnh ngoài gần của răng hàm lớn thứ nhất hàm dưới.

Khớp cắn sai loại II được chia thành 2 tiểu loại:

Tiểu loại 1: Cung răng hàm trên hẹp, hình chữ V với các răng cửa trên nghiêng về phía môi (vẩu), độ cắn chìa tăng, môi dưới thường chạm vào mặt trong các răng cửa trên.

Tiểu loại 2: Các răng cửa giữa hàm trên nghiêng vào trong nhiều, trong khi các răng cửa bên hàm trên nghiêng ra phía ngoài khỏi răng cửa giữa, độ cắn phủ tăng, cung răng hàm trên ở vùng răng nanh thường rộng hơn bình thường.

Khớp cắn sai loại III

Khớp cắn sai loại III khi núm ngoài gần của răng hàm lớn thứ nhất hàm trên ở về phía xa so với rãnh ngoài gần của răng hàm lớn thứ nhất hàm dưới. Các răng cửa dưới có thể ở phía ngoài các răng cửa trên (cắn ngược vùng cửa).

Ưu & nhược điểm của phân loại khớp cắn theo Angle

Ưu điểm:

Phân loại khớp cắn theo Angle là một bước tiến rất quan trọng, nó không chỉ phân loại một cách có trật tự các loại khớp cắn sai mà còn định nghĩa đơn giản và rõ ràng về khớp cắn bình thường của hàm răng thật, bằng cách này chúng ta đã có thể phân biệt được khớp cắn bình thường hay khớp cắn sai.

Ngày nay, phân loại khớp cắn theo Angle được ứng dụng nhiều trong Răng Hàm Mặt nói chung và Chỉnh nha nói riêng vì nó tương đối đơn giản, dễ nhớ và chẩn đoán nhanh.

Nhược điểm:

Ngay từ giai đoạn đầu, người ta đã nhận thấy cách phân loại khớp cắn của Angle không hoàn thiện vì nó không bao gồm hết các thông tin quan trọng của bệnh nhân, cụ thể là:

– Không nhận ra sự thiếu ổn định của răng hàm lớn vĩnh viễn thứ nhất hàm trên và trong trường hợp răng hàm sữa thứ hai bị nhổ sớm sẽ làm răng hàm lớn thứ nhất di gần…

– Angle cắn cứ vào răng hàm lớn vĩnh viễn thứ nhất để phân loại. Như vậy, không thể phân loại được trong những trường hợp thiếu răng hàm lớn thứ nhất hoặc trên bộ răng sữa.

– Sai khớp cắn chỉ được đánh giá theo chiều trước sau, không đánh giá được theo chiều đứng và chiều ngang.

– Các trường hợp sai lạc vị trí của từng răng không được nói đến.

– Không phân biệt được sai khớp cắn do xương hay do răng.

– Không đề cập đến nguyên nhân của sai lệch khớp cắn.

Tóm lại, phân loại khớp cắn theo Angle gồm có 4 loại: khớp cắn bình thường, khớp cắn sai loại I, loại II, loại III. Khớp cắn bình thường và khớp cắn sai loại I có tương quan giữa răng hàm lớn thứ nhất hàm trên và răng hàm lớn thứ nhất hàm dưới giống nhau, nhưng khác nhau ở sự sắp xếp của các răng so với đường cắn khớp. Đường cắn khớp này có thể đúng hoặc không trong khớp cắn sai loại II và loại III.